Cross-Border Lease: nog steeds erg veel onzekerheden

Op weg naar een definitieve beslissing in het zgn. "CROSS BORDER LEASE"-project, staat vandaag het ontwerp van samenwerkingsovereenkomst tussen de deelnemende steden en gemeenten uit onze regio in verband met de herfinanciering van het rioleringsstelsel, gepland.

Het bedroeft mij in de toelichting van dit agendapunt reeds flagrante onwaarheden te lezen:

-er staat geschreven dat wij in december van vorig jaar hebben besloten om over te gaan tot een alternatieve financiering van ons rioleringsstelsel, terwijl het mij voorstaat dat toen slechts is besloten één en ander aan een nader onderzoek te onderwerpen;

-er staat geschreven dat de aanstelling van een zgn. ‘arranger’ het begin vormt van het realiseren van deze herfinanciering, terwijl dat voor mij slechts het geval is als we daadwerkelijk besluiten tot het aangaan van deze alternatieve financiering: om het zeer tegen mijn gewoonte in even in het Engels te zeggen, "first things first".

Ik zal er in al mijn goedgelovigheid maar van uitgaan dat dit fouten zijn van een misschien zijn wensen voor werkelijkheid nemende ambtenaar.

Wat echter nog meer mijn droefheid heeft gevoed, zijn de gebeurtenissen van de laatste weken en maanden.

Ik zal geen chronologisch overzicht geven van dag tot dag, maar wens toch Uw aandacht te vestigen op 3 zaken:

• net twee maanden geleden, op vrijdag 25 april om correct te zijn, vond in deze raadszaal een info-vergadering plaats m.b.t. dit project. Al de gemeenteraadsleden waren uitgenodigd, maar er daagden er slechts een handvol op, die zelfs niet eens allemaal tot het einde bleven. Ook de mogelijke andere participanten in het project, t.t.z. die steden en gemeenten uit onze regio die mee willen stappen in dit opzet, waren uitgenodigd, maar waren niet eens allen vertegenwoordigd. Wie er wel was, was een grote delegatie (als ik mij niet vergis een 10-tal personen) van de zgn. "adviseurs" van "BABCOCK & BROWN", "ALMAFIN" en het advocatenkantoor "LOYENS". De manier van aanpakken van deze "adviseurs" heeft me er nog meer van overtuigd dat het om een zeer lucratieve bezigheid gaat, het feit dat men verschillende mensen uit Nederland en Amerika had laten overkomen bewijst m.i. dat zij dit meer dan waard en nodig vonden en dus eigenlijk ook dat zij er al van ovetuigd zijn dat de deal zo goed als rond is. Vragen rond een aantal ethische aspecten werden eigenlijk weggelachen, dat is duidelijk het minste wat deze mensen bezighoudt, en nadien bij een drankje liet men op informele wijze erg goed aanvoelen dat het hen te doen is om de poen, niets meer maar zeker niets minder…: ik heb van nature uit een allergie tegen zulke mensen, en voor mij stond het die avond als een paal boven water dat dit een zeer louche zaak aan het worden is;

• verleden week woensdag, op een studiedag over de cross border lease, zorgde de vertegenwoordiger van minister SANNEN (U weet wel, deze laatste is de zoveelste in rij in de Vlaamse Regering die stilaan op een duiventil begint te lijken) voor commotie door openlijk te stellen dat gemeenten die kiezen voor CBL, voortaan als niet prioritair beschouwd worden bij de toekenning van subsidies voor waterzuivering. Naast ecologische criteria zouden voortaan dus ook andere criteria een rol spelen, maar vanuit het kabinet SANNEN gaf men echter aan niet van plan te zijn de eigenlijke normering juridisch te verankeren. Deze houding is natuurlijk totaal onbegrijpelijk en biedt geen enkel houvast: zullen gemeenten en steden die zelf op zoek gaan naar nieuwe financiële bronnen hierdoor door de Vlaamse Regering gestraft worden en minstens zolang de groenen deel uitmaken van die Vlaamse Regering als niet prioritair beschouwd worden bij het toekennen van mogelijke subsidies? Wat is hiervoor de werkelijke reden? Ik waarschuwde hier reeds een tijdje geleden voor (toen vanuit het voormalige kabinet DUA identiek dezelfde signalen kwamen), maar onze toenmalige Burgemeester antwoordde dat dit wel zo’n vaart niet zou lopen, terwijl hij nu zelf leiding geeft aan SANNEN & co. en dus eigenlijk mag verondersteld worden dat hij dit of openlijk bevestigen zou, of openlijk ontkennen zou –wat dan weer problemen met een regeringspartner zou opleveren-.

• gisteren is door de Vereniging Voor Steden en Gemeenten in een open brief aan de bevoegde minister aangedrongen op een spoedige stellingname door de Vlaamse Regering omtrent het verband tussen rioolsubsidies en cross border lease, gelet op deze uitlatingen van het kabinet SANNEN en eerder DUA.

Hoe kan met deze dreiging boven het hoofd nu op een neutrale – en objectieve manier een cijfermatige oefening worden gemaakt? Het zou dus best kunnen dat wij de komende jaren miljoenen EUR subsidie kwijtraken als wij doorgaan met dit project, zodat de netto-opbrengst dus uiteraard veel minder zal bedragen, is het sop de kolen nog wel waard? Is het niet aangewezen dat alle lopende projecten wat bevroren worden in afwachting van een duidelijke ), ondubbelzinnige stellingname door de Vlaamse Regering, voor zover dit nog zou kunnen in dit aanloopjaar richting verkiezingen 2004;

Collega’s, voormelde 3 bedenkingen zijn wat ze zijn, maar ik heb er uiteraard nog wel enkele.

• Het wordt meer en meer duidelijk dat de Belgische en Amerikaanse regelgeving gelijktijdig en toch apart in de contracten wordt gehanteerd, zonder veel aandacht voor mogelijke wijzigingen naar de toekomst toe. Eventuele betwistingen zullen alleszins voor de Amerikaanse rechtbanken, onder Amerikaans recht moeten worden uitgevochten: wie gaat alleen al maar de juridische hulpverlening betalen? Wat met de mogelijke schadevergoedingen die zoals iedereen weet in Amerika aardig hoog kunnen oplopen?

• Ons stadsbestuur wordt naar de toekomst toe opgezadeld met jarenlange financiële verplichtingen, bijvoorbeeld voor het onderhoud van de geleasde riolering, waar enkel tegen torenhoge boetes aan te ontsnappen valt. Kunnen en/of mogen wij onze toekomstige bestuurders hier zo maar mee opzadelen?

• Wij zouden samen met de andere gemeentebesturen wel opdraaien voor alle toekomstige financiële risico’s, maar ontvangen in verhouding eigenlijk een stuk minder dan dat alle adviseurs en begeleiders samen ontvangen, en deze laatsten hebben weinig verplichtingen naar de toekomst toe.

• In feite wordt met geleend geld (want de Amerikaanse investeerders gebruiken weinig eigen vermogen, vermoedelijk niet eens 20 % van de totaalbedragen) ten koste van publieke goederen en de Amerikaanse belastingbetaler winst gemaakt ten voordele van de investeerder en de gemeenten.

• Rioleringen zijn tot nader order een essentiële basisvoorziening voor de burgers die bij slecht onderhoud door een lakse -, ongeïnteresseerde - of onmachtige overheid heel veel leed kunnen veroorzaken: wat dus als de aandacht voor een goed onderhoud verslapt omdat de investeerder er aanvankelijk zelf niet veel aandacht voor heeft, of omdat de subsidie-kraan onherroepelijk toegedraaid wordt? Ik wil de Mechelaars geen angst aanjagen, maar we moeten ook hier eerlijk in zijn.

• en tenslotte, wat moet de doorsnee-Mechelaar die correct al zijn belastingen betaalt denken als wij politici meewerken aan een constructie die de investeerder verrijkt door het omzeilen van belastingen: ondermijnen wij zelf hierdoor onze legitimiteit niet om belastingen te innen? Hebben wij als stedelijke overheid ook niet de plicht om ons op dit vlak te onthouden van zulk inciviek gedrag? En als we dit dan toch doen, zouden we dan de opbrengsten niet beter voor de volle 100 % investeren in sociale projecten? Als ik een blik werp op de meerjarenplanning is van de vermoedelijke opbrengst al veel toebedeeld aan allerhande projecten, behalve sociale: dit vind ik onaanvaardbaar.

Collega’s, dit alles maakt dat wij vanavond niet kunnen voor stemmen.

Er is nog veel werk aan de winkel en er kan nog veel gewijzigd worden, dus die mogelijkheid willen wij open laten.

Daarenboven herhaal ik met klem mijn suggestie dit project op te schorten tot er 100 % duidelijkheid komt vanuit de Vlaamse Regering. Het is niet een simpel gemeenteraadslidje zoals ikzelf dat dit dossier té onduidelijk acht op dit tijdstip, ik herhaal dat ook de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten erg kritisch is en op een spoedige stellingname door de Vlaamse Regering rekent.

(Tussenkomst van Marc Hendrickx in de gemeenteraad van 25 juni 03)