Overheid grijpt in tegen gesjoemel met sociale woningen

De moderne sociale koopwoningen - vaak op een mooi stukje grond - zijn ook in trek bij iets meer bemiddelde Vlamingen. Wie in aanmerking wil komen voor zo'n goed geprijsde woning, mag echter geen stuk grond, huis of appartement bezitten, zo schrijft de Vlaamse overheid voor.

Maar dat is buiten een hoop slimme zielen gerekend. 'Zij verbergen hun huis of bouwgrond in bijvoorbeeld een patrimoniumvennootschap waardoor het officieel lijkt alsof ze privé inderdaad geen eigendommen bezitten', zegt Vlaams parlementslid en Marc Hendrickx. 'De oprichting van zo'n vennootschap neemt amper tijd in beslag en kost bij de notaris een habbekrats.'

Hendrickxheeft weet van sociale woningmaatschappijen die geregeld ernstige verdenkingen hebben over kandidaat-kopers, of waar anonieme klachten binnenkomen. 'Ook bij de Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen (VMSW) zijn er dergelijke gevallen bekend.' Iets wat de VMSW bevestigt, weliswaar zonder over aantallen te kunnen spreken, aangezien dergelijke fraude vandaag zeer moeilijk op te sporen valt.

Ook voormalig Vlaams minister van Wonen Freya Van den Bossche (SP.A) vreesde dat controle op deze vorm van sociale fraude niet eenvoudig was. 'We blijven daarom werken met een verklaring op erewoord door de kandidaat-koper dat hij geen eigendommen bezit', deelde ze het parlement begin dit jaar mee.

Maar mede onder impuls van opvolger Liesbeth Homans (N-VA) komt daar nu toch verandering in. Er wordt door de VMSW een nieuw controlesysteem opgezet, gebruik makend van de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid, de Kruispuntbank van Ondernemingen en het rijksregister van de kandidaat-kopers. Zo is het voortaan wel mogelijk te achterhalen of iemand 'zaakvoerder, bestuurder of aandeelhouder is van een vennootschap met daarin eigendommen', aldus Homans.

De VMSW bevestigt: 'Eigendommen bezitten en toch een sociale koopwoning trachten te verwerven, is verboden. Dat mensen die al een woning bezitten ook aanspraak maken op een sociale koopwoning creëert een oneerlijke situatie voor de andere mensen die op de wachtlijst staan.'

Hendrickx wil ook een veel striktere controle op de verkoop van sociale koopwoningen. 'Volgens de regels mogen mensen zo'n woning pas na twintig jaar opnieuw verkopen. Maar het gebeurt vaak vroeger, terwijl de boete daarvoor - als die al wordt opgelegd - niet in verhouding staat met de gestegen waarde van de woning.'